Nyochaa Ọrụ Ndị Na-ese Ihe Oge A Na-akwali ókèala nke Ọkpụkpụ Bronze na usoro na echiche ọhụrụ.

Okwu mmalite

Ọkpụkpụ ọla, nke nwere mkpa akụkọ ihe mere eme ya na mmasi na-adịgide adịgide, guzoro dị ka ihe akaebe maka mmezu nka nka nke mmadụ n'ime afọ niile. N'ịbịaghachi n'oge mmepeanya oge ochie, ọla kọpa ejirila ya kpọrọ ihe maka ịdịte aka ya, ịdịte aka ya, na àgwà ya mara mma, na-eme ka ọ bụrụ usoro dị mma maka ịmepụta ihe osise nwere akụkụ atọ.

Nkà ihe ọkpụkpụ ọla malitere na Mesopotemia oge ochie, Ijipt, na Gris, bụ́ ebe o toro dị ka ụzọ e si ebute chi, ndị ọchịchị, na ndị dike na-anwụ anwụ. Ndị omenkà nwere nkà ji nlezianya rụpụta ihe oyiyi ọla, na-eji ezigbo eziokwu na nkọwa gbagwojuru anya na-eji ihe ndị ha na-achị na-eji ihe ndị dị mkpa na-eme ihe. Ihe oyiyi ndị a jere ozi dị ka ngosipụta nke ike, nraranye okpukperechi, na njirimara omenala, na-ahapụ akara a na-apụghị ihichapụ n'akụkọ ihe mere eme nke mmadụ.

(Mmetụta dị na Bronze | Coderch & Malavia)

Ka ọtụtụ narị afọ na-agafe, ihe ọkpụkpụ ọla ka na-aga n'ihu na ime mgbanwe na mmegharị nka na ụdị ọhụrụ. N'oge Renaissance, ndị na-ese ihe dị ka Donatello na Michelangelo tụgharịrị usoro oge ochie nke nkedo ọla, na-ebuli usoro ahụ ruo ogo ọhụrụ nke ọrụ nka na nka. Oge Baroque na Neoclassical gara n'ihu kpalie ọmarịcha ihe ọkpụkpụ ọla, yana ndị na-ese ihe dị ka Gian Lorenzo Bernini na Antonio Canova na-akwalite oke okwu na mmetụta.

Ndị na-ese ihe n'oge a anabatala ihe ọkpụkpụ ọla dị ka ihe na-ejikọta ọdịnala na ihe ọhụrụ. Ha na-enyocha ụdị ọhụrụ, na-anwale echiche ndị na-adịghị ahụkebe, ma na-agbagha ókè nke ihe nwere ike ime. Site na imepụta ihe na nka ha, ndị a na-akpụ akpụ na-aga n'ihu na-eku ume ndụ n'ime ọla, na-eme ka ọrụ ha dị omimi, ederede, na akụkọ.

Ihe na-adọrọ adọrọ na-adịgide adịgide nke ihe ọkpụkpụ ọla na-adabere n'ikike ya ijide echiche na ịkpali mmetụta dịgasị iche iche. Ọnụnọ ya a na-ahụ anya na àgwà imetụ aka na-etinye ndị na-ekiri ya, na-akpọ ha ka ha tụgharịa uche n'ụdị mmadụ, nyochaa echiche nkịtị, ma ọ bụ tụgharịa uche na mgbagwoju anya nke ahụmahụ mmadụ. Ma ọ̀ na-egosi ihe bụ́ eziokwu ma ọ bụ ihe nhụsianya, ihe ọkpụkpụ ọla kọpa nwere ihe ọ̀tụ̀tụ̀ a na-apụghị ịgbagha agbagha nke karịrị oge ma na-adọrọ mmasị ndị na-ege ntị n'ọgbọ.

(mmiri miri emi | Philip WakeMan)

Taa, ndị na-akpụ ọla nchara n'oge a na-aga n'ihu na-akpụzi odida nka nka site n'ịhazi ụdị ha, nyocha ha nke ihe, na echiche ha pụrụ iche. Ihe okike ha na-akpọ anyị òkù ka anyị jikọọ na oge gara aga, tụgharịa uche na nke ugbu a, na chepụta ihe ga-eme n'ọdịnihu, hụ na ihe ọkpụkpụ ọla na-anọgide na-abụ ụdị nkà a na-achọsi ike na nke a na-eme ememe na ụwa nke oge a.

Usoro na usoro nke oge a na ihe ọkpụkpụ ọla

Ọkpụkpụ ọla kọpa nke oge a nwere usoro na usoro dị iche iche, ebe ndị nka na-eji nka agwakọta ụzọ ọdịnala na nke ọhụrụ iji mepụta ọrụ na-adọrọ adọrọ. Njikọ a nke ochie na nke ọhụrụ na-eku ume ndụ ọhụrụ n'ụdị nka, na-amasị ndị nchịkọta na ndị na-anụ ọkụ n'obi nka. Site nannukwu ihe oyiyi ọlana obere iberibe dị maka ire ere, ihe osise ndị a na-egosi mmalite na ịdị iche iche nke ọla dị ka ihe na-ajụ.

N'ọkpụkpụ ọla kọpa nke oge a, ndị na-ese ihe na-enyochakarị isiokwu nkịtị na nke echiche, na-akwalite oke nke ụdị na okwu. Ha na-anwale n'ụdị na-adịghị ahụkebe, ihe nrụpụta ike, na usoro nkedo nnwale, na-ama aka mgba echiche ọdịnala nke ọkpụkpụ aka. Ihe ọhụrụ ndị a na-arụpụta ọrụ nka na-adọrọ adọrọ ma na-akpali echiche nke na-adọrọ mmasị ndị na-ekiri ya.

Ka ha na-anabata ihe ọhụrụ, ọtụtụ ndị na-ese ihe na-enwetakwa mmụọ nsọ site na usoro oge gboo na ntụnyere akụkọ ihe mere eme. Ha na-asọpụrụ ọdịnala bara ụba nke ihe ọkpụkpụ ọla, na-etinye aka na nka a nụchara anụcha na nlebara anya nke ọma na nkọwa. Njikọ a nke ochie na nke ọhụrụ na-emepụta mkparịta ụka n'etiti oge gara aga na ugbu a, na-enye ohere ka ọkpụkpụ ọla nke oge a jikọọ na akụkọ ihe mere eme nka ma na-enye echiche ọhụrụ.

Na mgbakwunye, ọganihu na teknụzụ emetụtala ihe ọkpụkpụ ọla n'oge a. Ndị na-ese ihe na-eji ngwa dijitalụ dị ka nyocha 3D na mbipụta iji mepụta ụdị mgbagwoju anya, na-enyere ha aka ịnwale ụdị mgbagwoju anya na nkọwa zuru oke. Usoro dijitalụ ndị a na-eme ka arụmọrụ dị mma na nkenke n'ichepụta ihe ọkpụkpụ ọla, na-eme ka mmezu nke atụmatụ dị oke egwu na mgbagwoju anya.

Nnweta nkennukwu ihe oyiyi ọlanaihe ọkpụkpụ ọla maka ire erena-egosipụta ahịa dị iche iche maka ihe ọkpụkpụ ọla dị ugbu a. Ndị na-anakọta na ndị na-anụ ọkụ n'obi na-ese ihe nwere ike nyochaa ụdị dị iche iche, isiokwu na nha, na-eme ka ha nwee ike ịnweta ndị na-ege ntị. Ma egosiri n'ọha ọha, mkpokọta nzuzo, ma ọ bụ ụlọ ngosi ihe ngosi, ihe ọkpụkpụ ọla n'oge a gara n'ihu na-adọrọ mmasị ma na-akpali ndị na-ekiri ya, na-egosiputa nkà nke ndị na-ese ihe bụ ndị ji nkà na-agafe na nkwụsị nke omenala na ihe ọhụrụ.

Ndị na-akpụ ọla ọla n'oge a ama ama

• ANISH KAPOOR

Anish Kapoor bụ onye Britain-India na-akpụ akpụ nke na-arụ ọrụ na ọla kọpa. Ihe ọkpụkpụ ya na-abụkarị nnukwu na ihe na-adịghị ahụkebe, ha na-enyochakwa isiokwu nke oghere, ìhè, na ntụgharị uche. Kapoor bụ otu n'ime ndị a ma ama na ndị a na-akwanyere ùgwù na-arụ ọrụ taa.

Ụfọdụ ihe osise Kapoor kacha ama ama na ọla gụnyere "Untitled (1989)", "Cloud Gate (2006)", na "Leviathan (2011)". A na-eji ihe ndị a kpụrụ akpụ bụ nnukwu nha ha, ebe ha dị nro, na-egbukepụ egbukepụ, na ike ha ịmepụta echiche efu.

Egosiwo ọrụ Kapoor na nnukwu ụlọ ngosi ihe mgbe ochie na ụlọ ngosi ihe ngosi gburugburu ụwa, wee nweta ọtụtụ ihe nrite, gụnyere ihe nrite Turner na 1991. Ọ bụ onye na-ese ihe pụrụ iche na mbụ, ọrụ ya na-aga n'ihu na-ama aka ma na-akpali ndị na-ekiri ya.

(Anish Kapoor's Untitled)

• TONY CRAGG

Tony Cragg bụ onye na-ese ihe na Britain nke na-arụ ọrụ na ọla kọpa. Ihe ọkpụkpụ ya na-abụkarị ihe na-adịghị ahụkebe na geometric, ha na-enyocha isiokwu nke ọdịdị, ahụ, na gburugburu ebe obibi. Cragg bụ otu n'ime ndị na-ese ihe kachasị mkpa na-arụ ọrụ taa, a na-egosipụtakwa ọrụ ya na ụlọ ngosi ihe mgbe ochie na veranda gburugburu ụwa.

Ụfọdụ n'ime ihe ọkpụkpụ ya a ma ama gụnyere "Terracotta Heads" (1983), "Torso" (1986), na "Terris Novalis" (1992). A na-eji ọrụ Cragg mara site n'iji ihe ndị a chọtara, agba agba ya na-atụghị egwu, na ọgụgụ isi ya na egwuregwu. Ọ bụ ọkachamara n'ịgbanwe ihe ndị a na-eme kwa ụbọchị ka ọ bụrụ ọrụ nka nke na-ejide anya ma na-akpali ọgụgụ isi.

(N'elu Ụwa, Site n'ikike nke Lisson Gallery)

• HENRY MOORE

(Maquette: Spindle Piece)

Henry Moore bụ onye na-ese ihe na Britain bụ onye a kacha mara amara maka ihe ọkpụkpụ ọla kọpa nke ọkara na-enweghị atụ. Ọrụ ya na-abụkarị ihe omimi nke ọdịdị mmadụ, na-egosipụtakarị nne na nwa ma ọ bụ ndị na-anọdụ ala. Ihe e ji mara ihe ọkpụkpụ ọla nke Moore bụ ụdị organic ha, oghere oghere, na elu dị larịị. Ọ bụ otu n'ime ndị na-ese ihe na narị afọ nke 20, a ka na-eme ememme ya taa.

• KIKI SMITH

Kiki Smith, onye na-ese ihe n'oge a na-eme ememme, enyela nnukwu onyinye na ihe ọkpụkpụ ọla. Amara maka nyocha ya banyere ahụ mmadụ na ihe nnọchianya ya, ihe ọkpụkpụ ọla nke Smith na-egosipụtakarị ọnụ ọgụgụ na steeti dị iche iche nke mgbanwe ma ọ bụ adịghị ike. Ọrụ ya na-agụnye mmetụta nke adịghị ike, mmetụta, na njikọ miri emi na ọdịdị na ọnọdụ ime mmụọ. Site na nlebara anya ya nke ọma na nkọwapụta yana ikike iji akụkọ dị omimi tinye ihe osise ya, Kiki Smith eguzobewo onwe ya dị ka onye na-ese ọla nchara dị ịrịba ama, na-adọta ndị na-ege ntị site n'iche echiche na ihe okike.

(Tied to her nature)

• Ụzọ nka

Artis Lane bụ onye na-akpụ ọla nchara n'oge a mara maka ọrụ dị ike na nke na-akpali akpali. N'ịbụ onye ọrụ na-ewe ọtụtụ iri afọ, Lane enwetala nkwanye ùgwù maka ike ya ijide isi ihe ndị ọ na-achị na ọla kọpa.

Ihe ọkpụkpụ ya nwere mmetụta dị ịrịba ama nke eziokwu na omimi, na-etinye ndị na-ekiri ya na ọkwa mmetụta uche. Njikere nke Lane n'ụdị na nlebara anya na nkọwa zuru oke na-enye ya ohere iku ume n'ime ihe okike ya, na-akpalite echiche nke njikọ na ntinye uche. Ntụnye ya na ubi ihe akpụrụ akpụ ọla n'oge a emewo ka ọnọdụ ya sie ike dị ka onye na-ese ihe na-ewu ewu na nke nwere mmetụta na ụwa nka.

(Bust of Sojourner Truth)