Okwu mmalite
Ọ dịla anya a na-asọpụrụ ihe oyiyi ọla kọpa maka ikike ha nwere ibupụta ihe nnọchianya miri emi n'akụkụ dị iche iche nke okwu mmadụ. Site n'okpukpe nke okpukperechi na akụkọ ifo ruo na ihe nketa ọdịnala na-akpali akpali, nnukwu ihe oyiyi ọla arụwo ọrụ dị mkpa n'ime ka ozi ndị dị omimi pụta ìhè ma na-anọchi anya ihe bụ isi nke nkwenkwe, akụkọ, na njirimara anyị.
N'isiokwu a, anyị na-amalite nyocha na-adọrọ mmasị, na-abanye n'ime ụwa na-adọrọ adọrọ nke ihe nnọchianya na ihe ọkpụkpụ ọla, mgbe ọ na-akọwapụta mkpa ọ dị.nnukwu ihe oyiyi ọlan’ihe gbasara okpukpere chi, akụkọ ifo, na omenala. Anyị ga-emetụkwa na nnwetaihe oyiyi ọla maka ọrịre, na-egosiputa ka ihe okike ndị a nwere ike isi chọta ebe dị mkpa na ntọala nke oge a.
Okpukpe: Igosi ọnụnọ Chineke na nraranye
Ọ dịla anya ihe ọkpụkpụ ọla na-arụ ọrụ dị ka ihe nnọchianya a na-ahụ anya nke Chineke ma na-ekerekwa òkè dị mkpa n'omume okpukpe n'ụwa nile. Na mmepeanya oge ochie dị ka Mesopotemia, Ijipt, na Gris, a rụrụ ihe oyiyi chi na chi nwaanyị ndị e ji ọla kọpa mee ka ha nwee àgwà Chineke ndị kwesịrị ntụkwasị obi na-efe.
Ụdị nke ọ bụla a kpụrụ akpụ nke ọma, bụ́ nke ihe nnọchianya jupụtara, kwere ka ndị na-efe ofufe nwee njikọ ha na Chineke, na-ekpe ekpere ma na-achọ ngọzi. Ọnọdụ, nkwupụta, na ihe ịchọ mma nke ihe ọkpụkpụ ndị a na-ezipụta ozi na àgwà ime mmụọ kpọmkwem, na-eme ka ahụmahụ okpukpe dịkwuo elu ma na-akwalite nghọta miri emi nke ọnụnọ Chineke.
Nnukwu ihe oyiyi ọlajide nnukwu mkpa n'ihe gbasara okpukperechi, na-eje ozi dị ka ihe nnọchianya a na-ahụ anya nke Chineke. Ihe oyiyi ndị a abụghị nanị na-egosipụta ọnụnọ nke Chineke kamakwa na-enye ndị na-efe ofufe ụdị anụ ahụ nke ha ga-esi na-egosipụta nraranye ha na ịchọ njikọ nke mmụọ.
(Buddha ukwu nke Kamakura)
N’akụkọ ihe mere eme nile, okpukpe ndị dị ka okpukpe Buddha na okpukpe Hindu ejiriwo ihe ọkpụkpụ ọla mee ihe atụ chi na ndị okpukpe. N'ọdịnala ndị Buddha, ihe oyiyi ọla nke Buddha na-egosipụta mudras dị mgbagwoju anya (mmegharị aka) na okwu dị jụụ, na-egosipụta nghọta, ọmịiko, na ịdị elu. Okpukpe Hindu, kwa, ejiriwo ihe ọkpụkpụ ọla mee ihe iji gosi chi na chi nwanyị dị iche iche, nke ọ bụla na-anọchi anya akụkụ ụfọdụ nke Chineke ma na-etinye ụkpụrụ ndị ha na-akwado.
N'Iso Ụzọ Kraịst, dịka ọmụmaatụ,nnukwu ihe oyiyi ọlanke Kraịst, Virgin Mary, na ndị-nsọ na-achọ ụlọ ụka na katidral mma n'ụwa nile. Ihe oyiyi ndị a, ndị e ji nkọwa gbagwojuru anya na ihe atụ, na-eje ozi dị ka ebe mgbakwasị ụkwụ maka ekpere, ntụgharị uche na ntụgharị uche nke mmụọ. Ọnụ ọgụgụ na ịdị ebube nke ihe oyiyi ndị a na-eme ka a na-atụ egwu na nsọpụrụ, na-akpọ ndị na-efe ofufe ka ha mee ka okwukwe ha mikwuo emie na inwe mmekọrịta miri emi na Chineke.
Akụkọ ifo: Iku ume ndụ n'ime Akụkọ Ochie
Akụkọ ifo, nke jupụtara na akụkọ banyere chi, ndị dike, na ihe ndị e kere eke n'akụkọ ifo, na-achọta nkọwa site n'ihe ọkpụkpụ ọla nke na-eme ka akụkọ ndị a ghara ịnwụ anwụ. Mmepe anya ochie dị ka ndị Gris na ndị Rom kere ihe ọkpụkpụ ọla iji gosi akụkọ ifo, na-ekuba ndụ n'ime akụkọ ifo. Ihe oyiyi ọla a ma ama nke Zeus na Olympia na ihe ngosi Artemision Bronze, nke a kwenyere na ọ bụ Poseidon, na-egosipụta ike nke mmepeanya ndị a n'ịmepụta isi nke pantheon akụkọ ifo ha. Ihe akpụrụ akpụ nke ọ bụla na-egosipụta ihe atụ nke chi ma ọ bụ dike ọ na-egosi, na-eme ka ndị na-ekiri ya nwee ike ijikọ na egwu dị egwu, nkuzi omume, na mgba ebighi ebi n'etiti ezi na ihe ọjọọ dị n'ime akụkọ ifo ndị a.
(Ihe oyiyi ọla nke Zeus)
Site na akụkọ ifo Norse na Celtic ruo n'akụkọ ifo ndị Africa na ndị America, ihe ọkpụkpụ ọla arụrụla ọrụ dị ka ihe eji echekwa na ibufe akụkọ ifo. Ọ bụghị nanị na ihe ọkpụkpụ ndị a na-adọrọ mmasị n'echiche kamakwa ọ na-enyekwa omenala omenala, na-echetara ndị obodo ihe nketa nna nna ha na ụkpụrụ ndị dị n'ime akụkọ ọdịnala ha. Ọkpụkpụ ọla n'akụkọ ifo na-ekpuchi akara ngosi, na-egosi akụkọ okike, usoro ndụ na ọnwụ, na ọchịchọ ebighi ebi maka nguzozi na nkwekọ.
Nnukwu ihe oyiyi ọlana-aga n'ihu na-ekere òkè n'ichekwa na ịnye akụkọ ifo. Ha na-eje ozi dị ka okwute mmetụ omenala, na-echetara ndị obodo ihe nketa nna nna ha na ụkpụrụ ndị dị n'ime akụkọ ọdịnala ha. Dị ka ihe atụ, ihe oyiyi chi na chi nwaanyị ndị e ji ọla kọpa mee n’akụkọ ifo ndị Hindu na-anọchi anya akụkụ dị iche iche nke chi, nke ọ bụla nwere àgwà na akụkọ ihe atụ ya. Ihe oyiyi ndị a, nke a na-ahụkarị na ụlọ nsọ na oghere dị nsọ, na-akwalite echiche nke njirimara omenala na njikọ ime mmụọ.
Omenala: Na-egosipụta njirimara na ụkpụrụ obodo
Nnukwu ihe oyiyi ọlaejikọrọ nke ọma na ihe nketa ọdịnala, na-etinye ụkpụrụ, ọdịnala na njirimara mkpokọta nke ndị mmadụ. Ha na-eje ozi dị ka akara ngosi dị ike nke na-eme ka ndị akụkọ ihe mere eme, akara ngosi omenala, na ndị dike mba dị ndụ, na-echekwa ebe nchekwa mkpokọta nke obodo.
Ihe oyiyi ọla kọpa dị egwu, dị ka Statue of Liberty na United States ma ọ bụ ihe ọkpụkpụ David na Florence, aghọwo ihe nnọchianya nke njirimara omenala. Ihe oyiyi ndị a na-agụnye ọ bụghị nanị na ụkpụrụ na ụkpụrụ nke ọha mmadụ dị iche iche kamakwa na-ejekwa ozi dị ka akara nke nnwere onwe, ọdịmma mmadụ na nka nka.
(Mgbịrịgba ọla nke Shilla)
Ọzọkwa, ihe oyiyi ọla kọpa na-enye nkọwa banyere omenala mpaghara na nke ụmụ amaala. Dị ka ihe atụ, ihe ọkpụkpụ ebo Africa na-egosipụta ọnọdụ ime mmụọ, ememe, na mmekọrịta ọha na eze nke obodo ndị ha si malite. Ndị annukwu ihe oyiyi ọlana-egosipụtakarị ọnụ ọgụgụ ndị nna ochie, na-egosipụta ọmụmụ, nchebe, na ịdị n'otu obodo. N'otu aka ahụ, ihe ọkpụkpụ ọla nke Eshia, dị ka Terracotta Army na China ma ọ bụ Bronze Bells nke Shilla na Korea, na-anọchite anya mmezu omenala, ikike ndọrọ ndọrọ ọchịchị, na njikọ nke obodo.
Ihe ncheta Abstract
Na mgbakwunye na ịnọchite anya ọnụ ọgụgụ okpukpe na akụkọ ifo, ejiriwokwa ihe ọkpụkpụ ọla mee ihe ncheta nkịtị. A na-ejikarị ihe ọkpụkpụ ndị a na-anọchi anya echiche ma ọ bụ echiche, karịa ndị mmadụ ma ọ bụ ihe omume. Dịka ọmụmaatụ, Onye na-eche echiche nke Auguste Rodin bụ ihe ọkpụkpụ ọla nke na-anọchite anya omume nke iche echiche. A na-akọwakarị ihe ọkpụkpụ a dị ka ihe nnọchianya nke ịtụgharị uche, nleba anya na imepụta ihe
(Akpụrụ akpụ ọla nchara nke di na nwunye na-amakụ)
Ajụjụ a na-ajụkarị
-
GỊNỊ BỤ AKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWASỊ AKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWASỊ AKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWASỊAKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWASỊ AKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỊDỊ NKE GỊNỊ BỤ GỊNỊ BỤ AKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWỤKWASỊ?
Amụma dị n'ọkpụkpụ ọla kọpa na-ezo aka n'iji ihe atụ, ebumnobi, na ihe nnọchianya na-emepụta ihe osise ọla. Ọ na-agụnye iji nkọwa miri emi mee ihe ọkpụkpụ ahụ na iziga ozi karịrị ọdịdị anụ ahụ ya. Enwere ike igosipụta akara ngosi site n'akụkụ dị iche iche nke ihe ọkpụkpụ ahụ, dị ka nguzo, mmegharị ahụ, ọdịdị ihu, uwe, ngwa na nhọrọ nke isiokwu. Onye na-ese ihe ji nlezianya chepụta ihe atụ ndị a iji kpalite mmetụta, ịkọ akụkọ, na iwepụta echiche ọdịnala, okpukperechi, ma ọ bụ akụkọ ifo. Amụma dị n'ọkpụkpụ ọla kọpa na-agbakwụnye ọkwa dị iche iche, na-akpọ ndị na-ekiri ka ha tinye aka na ihe osise ahụ n'ogo miri emi wee chọpụta ihe ọ pụtara zoro ezo.
-
AKWỤKWỌ NSỌ N'ỤSỤ NKE BRONZE nwere ike ịdịgasị iche n'ọdịnala dị iche iche na oge oge?
Ee, akara ngosi na ihe ọkpụkpụ ọla nwere ike ịdịgasị iche n'ọdịbendị na oge. Nkwenkwe omenala, ọnọdụ akụkọ ihe mere eme, na mgbakọ nka na-akpụpụta nkọwa ndị e kenyere akara. Dịka ọmụmaatụ, ihe ọkpụkpụ ọla ndị Ijipt oge ochie na-anọchi anya ike na ọchịchị Chineke, ebe ihe ọkpụkpụ Gris oge ochie na-agụnye echiche dị ka dike. Amụma na-etolitekwa n'ime omenala ka oge na-aga, na-egosipụta mgbanwe na nkwenye na ụdị nka. Ọdịiche ndị a na-eme ka ọkpụkpụ ọla kọpa ọ bụla bụrụ ihe nnọchianya dị iche iche nke omenala na akụkọ ihe mere eme ya.
-
Kedu ka ndị na-ese ihe si ejikọta akara n'ime ihe oyiyi ọla ha?
Ndị na-ese ihe na-etinye akara ngosi n'ime ihe ọkpụkpụ ọla ha site na nhọpụta nke ọma na ihe nka dị iche iche. Ha na-akpachara anya na-ahọrọ ihe atụ, ihe nrụtụ aka, mmegharị ahụ, na njiri mara ndị na-ebupụta ihe pụtara. Enwere ike igosipụta akara ngosi site na nhọrọ nke isiokwu, dị ka ịkọwapụta akụkọ ifo ma ọ bụ chi okpukperechi. Ndị na-ese ihe na-ejikwa ihe atụ, uwe, ma ọ bụ ngwa mma iji kwalite ozi ha chọrọ. Tụkwasị na nke ahụ, iji ọdịdị ihu, ọdịdị ahụ́, na ihe mejupụtara ya eme ihe pụrụ ime ka ọ pụtakwuo ihe atụ. Site na mkpebi nka ndị a kpachapụrụ anya na-eme, ndị na-ese ihe na-etinye ihe osise ọla ha nwere ọtụtụ akara ngosi, na-eme ka ahụmịhe onye na-ekiri na-emewanyewanye ma na-amụba nkọwa ihe osise ahụ.
-
Ebee ka m nwere ike ịzụta ihe oyiyi ọla kọpa?
Enwere ike ịzụta ihe oyiyi ọla kọpa n'ụdị dị iche iche. Ụlọ ihe ngosi nka na ụlọ ngosi ihe mgbe ochie na-enwekarị nhọrọ nke dịihe ọkpụkpụ ọla maka ire ere. Ngwa ntanetị nke ọkachamara n'ịre ahịa nka, dị ka ebe ahịa nka, webụsaịtị ndị na-ese ihe, na webụsaịtị ịre ahịa, na-enyekwa ọtụtụ ihe ọkpụkpụ ọla maka ịzụrụ. Na mgbakwunye, ịkpọtụrụ ndị na-ese ihe n'otu n'otu ma ọ bụ ụlọ ihe osise ọla dị kaOmenkàkpọmkwem nwere ike inye ohere iji nweta ihe oyiyi ọla kọpa.OmenkàKa ọ dị ugbu a nwere aha kachasị mma n'etiti ọrụ ọla kọpa niile ma na-enye gị ndị na-akpụ ọla nchara na ọrụ gị iji nye gị ntuziaka kacha mma na ngwaahịa ọla gị.
Mmechi: Ịnabata ike nke akara ngosi na Ọkpụrụkpụ Ọla
Nnukwu ihe oyiyi ọlajide n'aka na-enweghị oge, na-ekere òkè dị mkpa n'okpukpe, akụkọ ifo, na omenala. Ha na-agafe oge, na-echekwa isi nke nkwenkwe anyị, akụkọ na ihe nketa anyị. Site na ike ihe atụ ha, ihe ọkpụkpụ ndị a na-ejikọta anyị na Chineke, na-eku ume n'ime akụkọ ifo oge ochie, na-egosipụtakwa njirimara omenala anyị. Ma dị ka ihe ndị e ji egosi ofufe okpukpe, ihe ngosi nka, ma ọ bụ ihe oyiyi omenala, nnukwu ihe oyiyi ọla na-aga n'ihu na-akpali ma na-akpali mmetụta miri emi.
Site n'ịnabata ike nke ihe nnọchianya n'ọkpụkpụ ọla, anyị na-eme ememe ahụmahụ mmadụ na-ekekọrịtara ma nweta nghọta miri emi banyere mmetụta dị omimi nke ihe okike ndị a nwere na ndụ anyị. Ịnabata ihe ọkpụkpụ ọla dị ka ihe karịrị ihe ncheta nka na-eduga n'ọchịchọ ịchọtaIhe ọkpụkpụ ọla maka ọrịremaka ọhaneze, ma ọ bụ nweta nkeonwe.
Omenkàna-enye ihe osise ọla kọpa kachasị mma nke a ga-ewepụta n'oge kachasị mma yana nke kacha mma, kpọtụrụ ha maka aro maka ọrụ ọla gị.
Oge nzipu: Ọktoba 12-2023