(Lelee: Akpụrụ akpụ anụmanụ)
A na-akpọ ọdụm eze nke oke ọhịa ma bụrụ ihe na-adọrọ adọrọ nke anụ ọhịa. Ewezuga ụwa okike, o nwekwara ọnọdụ pụrụ iche na akụkọ ifo dịka ọdụm nwere nku.
Akụkọ ifo ọdụm nwere nku juru ebe niile n'ọtụtụ obodo, ọkachasị n'akụkọ ifo ndị Mesopotemia, Persia na ndị Ijipt. Ọdụm nwere nku bụ anụ akụkọ ifo, nke a maara na omenala ụfọdụ dị ka Griffin - ihe e kere eke nwere ọdụm na ugo.
A na-eji ya eme ihe n'ụwa niile n'ihe osise na ihe ọkpụkpụ, karịsịa dị ka ihe oyiyi ọdụm nwere nku, na akwụkwọ, na ọbụna na-egosi na ọkọlọtọ. Ọ bụ ezie na ọtụtụ ndị maara ihe atụ ọdụm nke ọma, nke na-anọchi anya obi ike, ịbụ onye isi, eze, ike, ịdị ebube na enweghị atụ egwu, ọ bụghị ọtụtụ ndị maara banyere ihe atụ ọdụm nwere nku.
Ọ bụ ezie na enwere ihe dị iche maka ọdụm nwere nku n'ọdịbendị dị iche iche, ọdụm nwere nku bụ ihe a maara nke ọma dị ka griffin. N'oge ochie, ọdụm nke Saint Mark bụ ọdụm nwere nku nke na-anọchi anya Saint Mark Onye Ozi Ọma, onye na-elekọta Venice. Akara St. Mark bụ anụ ugo-ọdụm, nke bụ akara ọdịnala nke Venice na mbụ bụ nke Republic of Venice.
Ọ na-egosipụta njirimara ozugbo na pụrụ iche nwere ike. Ma gịnị ọzọ ka ọdụm na-anọchi anya ya, gịnị ka a na-akpọ ọdụm nwere nku, gịnịkwa ka ọdụm nwere nku pụtara?
(Lelee: Akpụrụ akpụ anụmanụ)
Gịnị ka a na-akpọ ọdụm nku?
Na akụkọ ifo dị iche iche, gụnyere Grik, ọdụm e kere eke nke nwere nku - na ahụ ọdụm, isi ugo na nku ka a na-akpọ griffin. Ihe e kere eke dị ike na-anọchi anya ikike nke ụwa na mbara igwe, e jikọtara ya na ike na amamihe. Griffin bụ ihe kachasị ewu ewu na ihe ịchọ mma kacha mma na Middle East na mpaghara Mediterenian oge ochie
Agbanyeghi na enweghi oge edeputara maka griffin dika akara nka, o nwere ike sitere na Levant na narị afọ nke abụọ BC. Ka ọ na-erule narị afọ nke 14 BC, ihe ndị a dị ebube agbasawo n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Eshia na Gris ma n'ihe osise na ihe ọkpụkpụ.
Ọdụm nwere nku nyere ndị mmadụ ihe nnọchianya nke ịma mma, ike, na ike. Ọdụm nwere nku na akụkọ ifo ndị Gris ka siri ike na ewu ewu.
Ihe nnọchianya ọdụm nku
Enwere ike ịhụ akara ọdụm nku n'ọtụtụ omenala. Akara ama ama nke ọdụm nwere nku bụ maka onye nsọ, onye na-ezisa ozi ọma, na Saint Mark. Akara akụkọ ifo a nwere ọdụm nwere nku dịka nnụnụ.
Ewezuga ịbụ akara ọdịnala nke Venice, ọdụm nwere nku pụtara na-anọchitekwa anya amamihe, ihe ọmụma na mma agha nke na-anọchi anya akara ngosi zuru ụwa ọnụ nke ikpe ziri ezi. N'agbanyeghị na o nweghị ihe ọchịchị ma ọ bụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị pụtara, ọdụm nku nwere ebe ewu ewu na okpukperechi.
Ọdụm nwere nku bụ ihe nnọchianya nke njem nlegharị anya na-ewu ewu bụ obodo ọdọ mmiri Venice, nke Serenissima Republic oge ochie, nke obodo, nke mpaghara, na mpaghara Veneto nke Italy. Ọ bụkwa akụkụ nke uwe agha nke ndị agha mmiri Ịtali.
Ọzọkwa, ọdụm akụkọ ifo a nwere nku juru ebe niile n'ámá na ụlọ akụkọ ihe mere eme nke obodo niile nke Serenissima Republic chịrị. Ọdụm nwere nku dịkwa na baajị Venetia nke obodo, ndị agha, na ojiji okpukpe, ma n'ọkọlọtọ ma na mkpụrụ ego.
Enweela ọtụtụ ihe onyonyo ama ama nke ọdụm nwere nku n'akụkọ ihe mere eme n'ụwa niile. Enwere ike ịchọta ya na akwụkwọ, na ihe oyiyi ọdụm nku, ọdụm griffin nwere nku na ihe ndị ọzọ. Gụkwuo ka ịmatakwu banyere ihe nnọchianya dị iche iche nke akụkọ ifo ọdụm nku
Ọdụm Nku nke Venice
(Lelee: Akpụrụ akpụ anụmanụ)
Ọdụm nwere nku nke Venice bụ otu n'ime ọdụm akụkọ ifo kacha ewu ewu nwere nku n'akụkọ ihe mere eme mmadụ. Ọ bụ akara nke St. Mak, Onye-ozioma, onye bụkwa Onye-ozi. A na-ewere Saint Mark dị ka onye nlekọta nke Venice mgbe e zuru ozu ya n'ili dị na Alexandria, Egypt.
Ihe nnọchianya nke St. Mark, ọdụm Venice bụ ihe oyiyi ọdụm oge ochie nwere nku ọla na Piazza San Marco na Venice, Italy. Ihe ọkpụkpụ ahụ dị n'elu otu nnukwu ogidi abụọ dị na Square, nke nwere akara oge ochie nke ndị nsọ abụọ na-elekọta obodo ahụ.
Ihe oyiyi ọdụm a nwere nku bụ ihe mejupụtara ọla kọpa dị iche iche nke emere n'oge dị iche iche. O meela nnukwu mweghachi na ịrụzi ọrụ ọtụtụ oge n'akụkọ ihe mere eme. Dị ka ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme si kwuo, ọ ga-abụ na ihe oyiyi mbụ ahụ dị nnọọ iche n’otú e si arụ ya ugbu a. Ọtụtụ ndị kwenyere na tupu Iso Ụzọ Kraịst, ọdụm nwere ike ọ gaghị enwe njikọ ọ bụla na Saint Mark.
Griffin
(Lelee: Akpụrụ akpụ anụmanụ)
A na-ewere Griffin n'otu oge dị ka akara Ndị Kraịst maka echiche Ụka na ụlọ ọrụ alụmdi na nwunye. O nọchikwara anya Jizọs Kraịst n'otu oge n'akụkọ ihe mere eme. The Griffin bụ a akụkọ ifo e kere eke na ahụ, ọdụ na azụ ụkwụ ọdụm, morphed na isi na nku nke ugo; Mgbe ụfọdụ, a na-eji ụkwụ ugo egosipụta ya dị ka ụkwụ ihu ya.
Enweela ọtụtụ ihe akara Griffin pụtara, n'agbanyeghị na ọ na-egosipụtakarị ike, eze na obi ike.
Mana kedu ihe Griffin na-anọchi anya ya? Ọfọn, ka ọ na-erule oge na-emepechabeghị anya, e chere na akara ugo nwere ahụ ọdụm bụ ihe dị ebube ma dị ike karịsịa. Ihe kpatara ya dị nnọọ mfe: a na-ewere ọdụm dị ka eze nke ala na ugo dị ka eze nke eluigwe, na-eme Griffin ka ọ bụrụ onye na-achị ma na-atụ egwu.
Griffin bụ otu n'ime akụkọ ifo ndị kacha ewu ewu nke Greek oge ochie. Ihe nnọchianya ọdụm Rome nwere nku na-ejikọta ya na chi anyanwụ bụ Apollo, n'ihi na ọ na-esi ike dị ka anyanwụ ma kwesị ịtụ egwu na nkwanye ùgwù. N'ọtụtụ ederede Grik na ndị Rom, griffin nwere njikọ ọla edo na Central Asia.
Ọdụm Nku nke Lamassu
(Lelee: Akpụrụ akpụ anụmanụ)
E gosipụtara akara nke Lamassu na mbụ dị ka chi nwanyị n'oge Sumerian ma kpọọ ya Lamma. Otú ọ dị, n’oge ndị Asiria, e kọwapụtara ya dị ka ngwakọta nke mmadụ na nnụnụ nke nwere oké ehi ma ọ bụ ọdụm. Ọ na-enwekarị anụ ehi ma ọ bụ ọdụm nwere nku, na nku nnụnụ ma a na-akpọ ya Lamassu. N'akwụkwọ ụfọdụ, a na-ejikọta akara ahụ na chi nwanyị.
Ọ nọchiri anya ọgụgụ isi na ike. Ejikọtara nku ugo na chi anyanwụ bụ́ onye na-achịkwa ma na-eme ka ọdịdị ọdụm dịkwuo mma, ebe isi mmadụ na-anọchi anya ọgụgụ isi nke ọdụm nwere nku. Ọdụm nwere nku nwere ihe ọ pụtara ime mmụọ ma na-ejikọta ya na ọtụtụ chi na chi nwanyị na omenala dị iche iche.
Oge nzipu: Ọgọst-14-2023